انواع سنگ های ماه های تولد
سنگ ماه / الماس
الماس(DIAMOND) یکی از گرانبهاترین سنگ های روی کره زمین است که از فراوان ترین عنصر موجود - یعنی کربن - ساخته شده و سخت ترین ماده را تشکیل می‌دهد. بلورهای الماس از چهل و پنج میلیون سال پیش ، در اعماق زمین بر اثر آتشفشان ها در شرایط فشار بسیار بالا و درجه حرارت زیاد از کربن خالص با درجه95/99 درصد تشکیل شده‌اند. الماس تراش داده شده را برلیان گویند. الماس را به دلیل درخشش و تلألو بسیار زیاد آن در قرون و اعصار گذشته برای تزیین مجسمه ها و بت ها استفاده می کرده‌اند و درباره این سنگ زیبا افسانه ی ، داستان ها و فیلم های بسیاری ساخته اند. در تاریخ ، الماس را منشاء بسیاری از جنگ و ستیزها می دانند؛ و نمونه معروف آن انقلاب فرانسه است که لویی پانزدهم سفارش یک گردنبند برلیان برای معشوقه خود داد و باعث خشم مردم فقیر شد. همچنین شاه شجاع افغان به خاطر الماس کوه نور از هر دو چشم نابینا و بسیار شکنجه شد. در طول تاریخ ، بسیاری از معابد و آثار تاریخی ، برای یافتن الماس به دست غارتگران ویران گردیده و به مکان‌های مقدس و اجساد کشته شدگان در جنگ ها بی حرمتی شده است. در قدیم به دلیل نداشتن شناخت از خصوصیات واقعی الماس ، برای آن خصوصیات اغراق آمیزی قائل می شدند و آن را منشاء شجاعت و دلیری و نیز طلسم خوشبختی می دانستند. از پودر الماس هم به عنوان دارو استفاده می کرده‌اند.
سنگ ماه / الماس
الماس(DIAMOND) یکی از گرانبهاترین سنگ های روی کره زمین است که از فراوان ترین عنصر موجود - یعنی کربن - ساخته شده و سخت ترین ماده را تشکیل می‌دهد. بلورهای الماس از چهل و پنج میلیون سال پیش ، در اعماق زمین بر اثر آتشفشان ها در شرایط فشار بسیار بالا و درجه حرارت زیاد از کربن خالص با درجه95/99 درصد تشکیل شده‌اند. الماس تراش داده شده را برلیان گویند. الماس را به دلیل درخشش و تلألو بسیار زیاد آن در قرون و اعصار گذشته برای تزیین مجسمه ها و بت ها استفاده می کرده‌اند و درباره این سنگ زیبا افسانه ی ، داستان ها و فیلم های بسیاری ساخته اند. در تاریخ ، الماس را منشاء بسیاری از جنگ و ستیزها می دانند؛ و نمونه معروف آن انقلاب فرانسه است که لویی پانزدهم سفارش یک گردنبند برلیان برای معشوقه خود داد و باعث خشم مردم فقیر شد. همچنین شاه شجاع افغان به خاطر الماس کوه نور از هر دو چشم نابینا و بسیار شکنجه شد. در طول تاریخ ، بسیاری از معابد و آثار تاریخی ، برای یافتن الماس به دست غارتگران ویران گردیده و به مکان‌های مقدس و اجساد کشته شدگان در جنگ ها بی حرمتی شده است. در قدیم به دلیل نداشتن شناخت از خصوصیات واقعی الماس ، برای آن خصوصیات اغراق آمیزی قائل می شدند و آن را منشاء شجاعت و دلیری و نیز طلسم خوشبختی می دانستند. از پودر الماس هم به عنوان دارو استفاده می کرده‌اند.
هندوستان تا اواخر قرن هفدهم تنها کشور تولید کننده الماس بوده است. این سنگ گرانبها از قرن پانزدهم وارد اروپا شد و تراش های مختلفی طی سالیان روی آن صورت گرفت ، تا قرن بیستم که تراش الماس به صورت امروزی ( تراش استاندارد) توسط جواهرتراشان بزرگ ابداع شد ؛ که اندازه‌ها و ابعاد مشخصی دارد. با پیدا شدن الماس - آن هم به صورت اتفاقی - در اواخر قرن نوزدهم در آفریقای جنوبی، تجارت الماس از همین نقطه آغاز شد و به این ترتیب سیل مهاجران اروپایی ، به خصوص انگلیسی‌ها ، راهی آفریقای جنوبی شد که آن جا را در استعمار خود در آوردند. معروف ترین این مهاجران شخصی است به نام سیسیل رُدز( (CECIL RHODEZ که شرح ماجراجویی‌هایش در مورد الماس خود می تواند کتابی باشد. به هر حال ، جز آفریقای جنوبی ، در کشورهای زامبیا و زیمبابوه نیز معادن متعدد الماس کشف شد و با استخراج این سنگ ، کمپانی‌های بسیاری وارد این بازار شدند. از طرفی الماس های تولیدی در برزیل ، استرالیا و روسیه هم وارد بازار می شد که این کمپانی ها را وادار کرد جهت کنترل الماس - به لحاظ تولید ، فروش و قیمت در جهان - سندیکایی تشکیل دهند. به این ترتیب سازمانی تأسیس شد به نامC.S.O که یک سیستم حاکم بر کنترل بازار الماس را در جهان دارد. شرکت‌های بزرگی که زیر نظر این سازمان هستند، الماس‌های استخراجی را در اختیار دارند. این شرکت‌ها به صورت حساب شده توسط افرادی در مراکز بورس، الماس‌های تولیدی را توزیع و از آن جا به مراکز تراش دهنده پخش می‌کنند. مراکز عمده فروش الماس راف (RAF) کشورهای انگلیس، سوئیس و آفریقای جنوبی است. (واژهِ راف به کلیه بلورهای استخراجی از معادن اتلاق می شود. در حقیقت راف سنگ تراش داده نشده است) . مراکز عمده تراش الماس بلژیک، هلند، بمبئی، ژوهانسبورگ ، نیویورک ، بانکوک ، فلسطین اشغالی ، چین و روسیه است. در این میان آنتورپ (ANTWERP) بلژیک قلب و مرکز تراش و مرکز تجارت الماس راف محسوب می شود.
یک برلیان( الماس تراش داده شده) از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:
1) تاج(CROWN) که قسمت بالای برلیان است.
2)لبه فارسی؛(GIRDLE) لبه جدا کننده قسمت تاج از پاویلیون.
3) پاویلیون؛(PAVILION) قسمت پایین برلیان.
4) کیولت(CULET) قسمت انتهای برلیان که تیز است.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی، شبه الماس‌هایی ساخته شده که افراد عادی قادر به تشخیص آن نیستند و ممکن است اشخاص سودجو آنها را به جای الماس به مصرف کنندگان بفروشند. بدترین نوع آن الماس سوار شده روی پایه است که عدم امکان اندازه گیری وزن مخصوص باعث عدم تشخیص درست آن می شود.یکی از راه‌های ساده تشخیص برلیان اصل و شبه برلیان ، اندازه گیری ضریب شکست نور به وسیله دستگاه است. یکی از شبه الماس ها زیرکن (ZIRCON) نام دارد که یک کانی طبیعی است به رنگ بلور الماس؛ و دیگری موسونایت (MOISSONITE) است که در سال 1997 میلادی ساخته شده و از نظر وزن مخصوص و ضریب شکست نور بسیار به الماس نزدیک است.الماس اگر ناخالصی نداشته باشد بی رنگ است و وجود ناخالصی ها باعث ایجاد رنگ در آن می‌شود. رنگ‌های موجود الماس عبارت است از سفید، سفید کمی متمایل به آبی ، سفید متمایل به زرد و زرد. اگر الماس در مجاورت مواد رادیواکتیو قرار گیرد تغییر رنگ می دهد. کمیاب ترین رنگ الماس ، سبز و قرمز است. در اروپا و خاورمیانه رنگ های مختلف الماس به کار می رود ، در حالی که در خاور دور فقط الماس بی رنگ طرفدار دارد و برلیان های زرد روشن و زرد شفاف بیشتر در آمریکا به کار گرفته می شود. تمام سنگ های جواهر را جِِـم استونز(GEM STONES) و کلیه سنگ های قیمتی به جز الماس را کالراستونز(COLOUR STONES) می نامند.
مشخصات برلیان خوب
از نظر علم جواهرشناسی ، رنگ سفید در الماس بهترین رنگ است و هر چه به طرف زردی و تیرگی پیش برود سنگ نامرغوب محسوب می شود. امروزه در تمام دنیا دو سیستم درجه بندی برای رنگ الماس کاربرد دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و در شناسنامه الماس درج می شود:
1) رنگ بندی در سیستم حروف که از حرفA شروع و بهZ ختم می شود. در این سیستم سه حرفA ، B وC رنگ‌های نادر و کمیاب هستند و برلیان‌های رایج ازD شروع می شوند. بنابراین سه حرفD ، E وF رنگ کاملاً سفید و دلخواه و بسیار مرغوب قلمداد می شوند و سه حرف G ،H و I رنگ خوب و نزدیک به سفید؛ از حرف J به بعد نیز سنگ به طرف زردی پیش خواهد رفت. ناگفته نماند بعضی از برلیان‌های رنگی که به آنها FANCY گفته می شود و رنگ‌هایی مانند زرد طلایی ، صورتی یا سبز دارند ، قیمت‌های متداول در مورد آنها صدق نمی کند و تابع قیمت‌های استثنایی است. این سنگ‌ها بسیار گرانبها و طالب آن کلکسیونرها هستند.
2) سیستم رنگ بندی که در گذشته استفاده می‌شد؛ در این سیستم برلیان‌های بی رنگ که کمی آبی باشندJAGER ، برلیان های کاملاً سفید RIVER ، برلیان‌هایی که کمی رنگ زرد دارند WESSELTON ، برلیان‌های زرد کمرنگ CAPE و برلیان‌های زرد پررنگPREMIER نامگذاری شده‌اند.
سنگ متولدین اردیبهشت
سنگ ماه / زمرد
زمرد(EMERALD) مترادف رنگ سبز است. این گوهر زیبا که همرنگ طبیعت و رنگ زندگی است برای ما ایرانیان شکوه و جلوه‌ای خاص دارد و رنگ آن گنبدهای سبز و مقدس ائمه را تداعی می کند. به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند به عروس سرویس زمرد هدیه بدهند.در فرهنگ های مختلف، اعتقادات متفاوتی درباره ی زمرد وجود دارد و انسان ها خواص جادویی حیرت آوری برای آن متصور بوده‌اند؛ برای مثال مصریان باستان در دهان مرده زمرد قرار می دادند تا در آن دنیا بهتر تکلم کند و نیز معتقد بودند این سنگ باعث باروری می شود. همچنین برای درمان چشم از آن استفاده می کردند. در بعضی جوامع به عنوان پادزهر و برای درمان بیماری صرع یا بیماری های معده استفاده می شده است و معتقد بوده‌اند که زمرد باعث تقویت حافظه و دور کردن ارواح خبیث و نیز تقویت عشق می شود.در یونان باستان زیورآلات نقش بزرگی به عنوان سمبل قدرت، سلامتی و ثروت داشت و معتقد بودند که اگر شخصی قطعه ای زمرد زیر زبان خود داشته باشد از دید مخفی می ماند؛ به علاوه، دارندهِ زمرد را صاحب ثروت، رفاه و قدرت‌های مافوق طبیعی می دانستند.آن چه مسلم است این که زمرد واژه‌ای یونانی نیست، چون تا امروز این سنگ در یونان مشاهده نشده ؛ بلکه در قدیم زمرد ترکمنستان (اوزوم رود)از راه جاده ابریشم به اروپا برده شده است؛ چون در چشم بسیاری مجسمه های خدایان اساطیری زمرد به کار می رفته است.
زمرد و آکوامارین AQUAMARINE جزو گروه بریل BERYL هستند و گرانبهاترین سنگ این گروه زمرد است. رنگ سبز زمرد در مقابل نور طبیعی یا نور مصنوعی و یا حرارت تغییر ناپذیر است. البته حرارت‌های بسیار بالا آن را دگرگون می‌کند. بلورهای زمرد ناخالصی‌های متعددی از قبیل گاز، مایعات و حباب دارند که هر چه این ناخالصی‌ها بیشتر باشد، زمرد مات و کـِدرتر خواهد بود. البته اکثر زمردها ناخالصی دارند که جواهر فروشان اصطلاحاً به آن «یخ» می گویند. یکی از راه‌های تشخیص زمرد اصل از زمرد بدلی و ساختگی ،همین ناخالصی هاست.
اولین معادن زمرد در عصر باستان و در جنوب مصر کشف شده که در مقایسه با زمردهای امروزی کیفیت پایین تری داشته است. امروزه مهم ترین معدن زمرد جهان در کشور کلمبیا قرار دارد که از قرن شانزدهم به بعد، از آن استخراج می شود. پیش از آن نیز به وسیله مردم بومی آن یعنی قوم «اینکا» بهره برداری می شده است. یکی از معادنی که زمرد مرغوب با کیفیت عالی از آن استخراج می شود معدن موزو(MUZO) است که زمرد شفاف با رنگ سبز سیر دارد. دیگر معدن معروف زمرد در کلمبیا، شیور(CHIVOR) است که استخراج از آن چند قرن است ادامه دارد. دیگر معادن مهم زمرد در برزیل، پاکستان، افغانستان، روسیه، زامبیا، استرالیا، ماداگاسکار، تانزانیا، هندوستان و اتریش قرار دارند. امروزه بهترین زمرد با کیفیت خوب که در ساخت جواهرات از آن استفاده می شود زمرد کلمبیاست که بسیار طرفدار و خواهان دارد. همین ویژگی باعث شده که زمردهایی مصنوعی با کیفیت مشابه تولید شوند و به جای زمرد اصل به فروش برسند.
برای آشنایی خوانندگان، چند نوع زمرد معروف ساختگی را معرفی می کنیم:
الف) زمرد چتم؛(CHATAM) این زمرد به وسیله کارخانه ای به همین نام به روش گرمایی و نیز جوش کردن زمرد ساخته می‌شود.
ب) زمرد ژیلسون(GILSON) که به روش گرمایی و آزمایشگاهی تولید می‌شود.
ج) زمرد لش‌لایتنر(LECHLEITNER) که در این روش لایه ای از زمرد روی یک بریل کشیده می شود.
بهترین کلکسیون زمرد دنیا از نظر تعداد، رنگ، اندازه و تراش در بانک مرکزی کشور کلمبیا قرار دارد. در موزه‌های علوم طبیعی لندن و نیویورک، در بانک مرکزی روسیه و نیز در کشور اتریش زمردهای معروف و مشهوری وجود دارد. به علاوه ، یکی از بزرگ ترین مجموعه های زمرد تراش داده شدهِ دنیا در بانک مرکزی ایران نگهداری می شود که جزو جواهرات ملی کشور ماست؛ و علاقه مندان را به دیدن آن توصیه می کنیم.زمرد با آن که سختی بالایی دارد، گوهری بسیار ترد و شکننده است و مراقبت ویژه می‌خواهد. در مقابل اسیدها مقاوم است و در برابر مواد شوینده مثل آب گرم و صابون مشکلی ندارد. اما در مقابل حرارت امکان ترک خوردن آن هست. بنابراین باید هنگام حرارت دادن و یا سوار کردن نگین بسیار دقت کرد. جواهر فروشان بسیاری از زمردها را برای اصلاح رنگ یا پـُر کردن شیارها روغنی می کنند. این روغن به مرور زمان و یا با حرارت خشک می شود و ممکن است بعضی نقاط زمرد بر اثر شست و شو حالت سفیدی (سفیدک) پیدا کند که می توان آن را دوباره با روغن زیتون (به وسیله یک قلم و کمی پنبه آغشته) اصلاح و شفاف کرد. همان طور که اشاره شد، زمرد گوهری شکننده است. بنابراین هنگام جا به جا کردن آن باید نهایت دقت را داشت؛ زیرا اگر روی سنگ بیفتد ممکن است خرد شود.
سنگ متولدین خرداد
سنگ ماه / مروارید
مروارید جزو سنگ‌ها نیست، اما در گروه گوهرها قرار دارد. این گوهر زیبا را مظهر پاکی ، زیبایی و ظرافت می‌دانند و بشر از چندین هزار سال پیش آن را می شناخته است. مروارید به رنگ‌های کرم ، طلایی ، نقره‌ای ، نقره‌ای مایل به سفید ، سفید متمایل به صورتی ، و نیز به رنگ های طوسی و مشکی وجود دارد.یک دانه مروارید یا یک رشته مروارید وقتی ارزش و قیمت دارد که گوهر ، صافی و درخشش طبیعی داشته باشد. با مروارید جواهراتی چون انگشتر، گردنبند ، سنجاق سینه و دستبند ساخته می شود. اعراب و هندوها از گذشته های دور شیفته مروارید بوده‌اند و بر طبق روایات اعتقاد داشتند که این گوهر از قطرات شبنم - که شب‌هنگام از آسمان به دریا فرو می ریزد و در دل صدف‌ها جای می گیرد - به وجود می آید. هندوها بر این باور بوده‌اند که همراه مروارید بخت بلند هم به آدمی روی می آورد، به همین دلیل به نوعروسان مروارید هدیه می دهند.
در ایران نیز در گذشته و عصر حاضر رسم بر این بوده که در مراسم عقد یا عروسی، مادرشوهر یک رشته مروارید به عروس خود هدیه می کرده است. بسیاری افراد همراه داشتن مروارید را برای خود لازم می دانند و آن را سرچشمه شانس و نیکبختی خویش به حساب می‌آورند. علت این اعتقاد به محل تولید و پیدایش این گوهر، یعنی آب ، برمی‌گردد. نکته مهم در مورد مروارید، نگهداری و مراقبت از آن است. این گوهر زیبا و دوست داشتنی لطافت خاصی دارد، بنابراین نگهداری از آن دقت فراوان می طلبد. برای با طراوت نگهداشتن مروارید، بهتر است آن را با آب خنک و بدون مواد شیمیایی شست و شو داد. به‌علاوه ، لازم است از همجواری با مواد شیمیایی و نیز قرار گرفتن آن در مکان های گرم پرهیز شود.در سال‌های اخیر، بعضی خانم‌ها مرواریدهای خود را با مهره‌های طلا بند می کنند؛ اما باید توجه داشت که این عمل به علت تماس مروارید با طلا باعث ساییدگی کناره‌های این گوهر می شود و از قیمت و ارزش آن می کاهد. بنابراین توصیه می شود از مروارید طوری استفاده کنند که با فلز یا جواهرات دیگر تماس نداشته باشد. نکته دیگر این که مرواریدهای رشته ای باید هر یک سال مجدداً نخ شوند؛ به‌علاوه، اگر به طور مرتب از آنها استفاده می شود، باید بین هر دو دانه مروارید یک گره زده شود تا به این وسیله از ساییدگی آنها جلوگیری شود. مزیت دیگر این گره‌زدن آن است که اگر گردنبند پاره شود، یک باره همه مرواریدها به زمین نخواهد ریخت.مایعات اسیدی، لوازم آرایش، عطر و اسپری مو چون حاوی مواد اسیدی و الکل هستند، برای دوام و شفافیت مروارید زیانبارند.
عمر مروارید 100 تا 150 سال است. در گذشته فقط در سواحل دریاهای آب گرم مروارید یافت می شد که بدون شک مهمترین آن خلیج فارس بوده است. بحرین نیز یکی از مراکز خرید و فروش مروارید بوده است. هم اکنون به دلیل پرورش انبوه در دیگر مناطق دنیا در این مناطق، تولید، صید و پرورش مروارید رونق کمتری دارد. امروزه بیشتر مرواریدها از سواحل ژاپن ، چین ، هندوستان و مرواریدهای درشت - که به صورت گلابی یا گِـرد با طیف رنگی بسیار وجود دارند - از سواحل استرالیا و هائیتی وارد بازارها می شوند.
اشاره می‌شود، از اواخر قرن نوزدهم، صنعت پرورش مروارید در ژاپن پایه گذاری شد و از سال 1920 مرواریدهای پرورشی به صورت انبوه وارد بازارهای بین‌المللی شد. برای تهیه این نوع مروارید روی صدف جراحی انجام می شود و عضو تشکیل دهنده مروارید را جایگزین می کنند. سپس طی یک تا دو سال مروارید در درون صدف تشکیل می شود.
مروارید را براساس شش معیار ارزیابی می‌کنند: لایه صدفی؛ گوهر؛ رنگ؛ شکل؛ اندازه؛ بی‌نقص بودن.
لایه صدفی بستگی به زمان وجود مروارید در درون صدف دارد و هر چه این لایه ضخیم تر باشد ، ارزش مروارید بیشتر خواهد بود. این لایه در اصطلاح عامیانه و بعضی از جواهر فروشان به چند پوست بودن مشهور است ؛ برای مثال می گویند سه پوست، یا یک پوست، که منظور ضخامت لایه است. منظور از گوهر مروارید درخشش آن است که باید مات و کدر نباشد. مرغوب ترین رنگ مروارید، سفید و سفید مایل به صورتی است، چون با رنگ پوست اکثر انسان ها متناسب است. بهترین شکل آن نیز کروی است و هر چه مروارید گردتر و درشت تر باشد گرانبهاتر است.بسیاری افراد همراه داشتن مروارید را برای خود لازم می دانند و آن را سرچشمه شانس و نیکبختی خویش به حساب می‌آورند. علت این اعتقاد به محل تولید و پیدایش این گوهر، یعنی آب ، برمی‌گردد.اشاره می شود، کیفیت مروارید را گوهر می گویند و به مرواریدهای نامنظم باروک(BAROQUE) گفته می شود. گفتنی است از پودر مروارید در طب و در تهیه انواع لوازم آرایش استفاده می شود.
سنگ متولدین تیر ماه
سنگ ماه/ یاقوت قرمز
سنگ متولدین تیرماه ، یاقوت قرمز(RUBY) است. رنگ قرمز یاقوت سمبل عشق، میهن پرستی و خشم، و رنگ مورد علاقه کودکانِ پرخاشگر است. این سنگ در اروپا در اواخر قرون وسطی ، سنگ مورد علاقه کشیشان بود؛ آن را روی انگشتر می گذاشتند و می گفتند از بهشت آمده است. «یاقوت» بین سنگ‌های قرمز بیشترین خواهان را دارد و با ارزش ترین است. پس از الماس، یاقوت قرمز سخت ترین کانی محسوب می‌شود و در سایزهای بالاتر از پنج قیراط ، از الماس با ارزش تر است. در میان جواهرات به «سلطان سنگ‌ها» شهرت دارد. یاقوت قرمز، خواص درمانی آن برای جسم و روان است. از این سنگ برای بیماری های قلبی ، تنظیم جریان خون و تقویت غده فوق کلیه استفاده می شود.« یاقوت» فشارخون ِ پایین را افزایش می دهد و حالت ضعف و ناتوانی را از بین می برد. بینایی را تقویت می کند و جریان خون را در ناحیه چشم‌ها به گردش می اندازد. این سنگ توانایی، نیرو، زندگی، شهامت، شجاعت و تفکرات مثبت را تقویت می کند.یونانیان اعتقاد داشتند که این سنگ به صاحبش نیروهای خاصی از جمله سلامتی ، دانش ، ثروت و موفقیت در عشق می‌دهد. همچنین آنها معتقد بودند اگر در سمت چپ لباس روی سینه با سنجاق سنگ یاقوتی بگذارند ، زندگی آنها همراه با صلح و صمیمیت می شبود و اگر سربازی آن را با خود داشته باشد شکست‌ناپذیر می شود.
فلز رنگساز یاقوت قرمز« کروم» است. امروزه ذخایر یاقوت در برمه، تایلند ، سریلانکا و تانزانیا و معدن جدیدی در ماداگاسکار وجود دارد. به‌علاوه ، یاقوت‌های قرمز را در کشور تولید کننده تراش می دهند. در بازار، انواع یاقوت قرمز بدلی مخصوصاً به شکل شیشه و دوبلت (DOBLET) یافت می شود. سنگ های مشابهی نیز وجود دارد که رنگ آن مثل یاقوت قرمز است، اما در حقیقت آنها سنگ های گرانبهای دیگری هستند؛ از جمله اسپینل(SPINEL)، گارنت(GARNET) ونوعی تورمالین قرمز(REDTOURMALINE).
به تازگی یاقوت‌های قرمز مصنوعی با خواص فیزیکی و اُپتیکی شبیه یاقوت نیز ساخته شده است؛ یکی از نشانه‌ها برای تشخیص یاقوت اصل از بدل آن است که سنگ ِاصل، اشعه فرابنفش را از خود عبور می دهد و انواع مصنوعی این ویژگی را ندارند.
یاقوت سرخ یکی از گرانبهاترین سنگ‌های جواهر محسوب می شود. درشت ترین یاقوت سرخ قابل تراش که یافت شده 400 قیراط وزن دارد و در کشور برمه کشف شده است. یکی از درشت ترین یاقوت‌های سرخ مشهور جهان «یاقوت سرخ ادوارد» است با وزن 167 قیراط که در حال حاضر در موزه علوم طبیعی لندن قرار دارد. یاقوت سرخ ریوز(REVEES) با وزن 138 قیراط در ایالات متحده آمریکا و یاقوت سرخ لانگ استار(LONG STAR) با وزن 100 قیراط در موزه علوم طبیعی نیویورک نیز از معروف ترین یاقوت‌ها هستند. جالب ترین یاقوت سرخ ، یاقوتی با نام «صلح» به وزن 43 قیراط است که چون تاریخ کشف آن در سال 1919 میلادی همزمان با پایان یافتن جنگ جهانی اول بوده، آن را به این نام خوانده‌اند.
نکته جالب در مورد یاقوت قرمز، خواص درمانی آن برای جسم و روان است. از این سنگ برای بیماری های قلبی ، تنظیم جریان خون و تقویت غده فوق کلیه استفاده می شود.« یاقوت» فشارخون ِ پایین را افزایش می دهد و حالت ضعف و ناتوانی را از بین می برد. بینایی را تقویت می کند و جریان خون را در ناحیه چشم‌ها به گردش می اندازد. یکی از نشانه‌ها برای تشخیص یاقوت اصل از بدل آن است که سنگ ِاصل، اشعه فرابنفش را از خود عبور می دهد و انواع مصنوعی این ویژگی را ندارند.این سنگ توانایی، نیرو، زندگی، شهامت، شجاعت و تفکرات مثبت را تقویت می کند. یاقوت را به صورت مدال با زنجیر به طوری که بالای قلب قرار گیرد استفاده می کنند.
سنگ متولدین ماه مرداد
سنگ ماه / پریدوت
پریدوت (PERIDOT) گوهر زیبایی است که هم جواهر فروشان و هم مردم عادی کمتر درباره ی آن اطلاعات دارند. این گوهر زیبا که نام آن از زبان یونانی سرچشمه گرفته و معنی و مفهوم خاصی ندارد به رنگ سبز زیتونی و شفاف است و درخششی روغنی و شیشه ای دارد.پریدوت تحت تأثیر اسید سولفوریک تجزیه می شود و بیشتر از معادن جزیرهِ سنت‌جان (SAINT JOHN) در دریای سرخ و نیز در برمه، استرالیا، برزیل و آفریقای جنوبی همراه با الماس استخراج می گردد.
باور عمومی این است که همراه داشتن این سنگ به قلب نیرو می بخشد ، گردش خون را منظم می کند و باعث تقویت استخوان ها می شود. به علاوه، وجود گردنبند پریدوت بر گردن خانم‌ها وقار و جلوه خاصی به آنها می دهد و نیز باعث روشن بینی و بصیرت و غلبه بر اندوه و ناراحتی های روزانه خواهد شد. بلورهای زیبای پریدوت در دوران‌های مختلف از معادن دریای سرخ توسط جنگجویان به اروپا آورده شده و بیشتر برای کلیساها مورد استفاده قرار می گرفته است. این نگین به علت نداشتن سختی لازم، کمتر در جواهرات به کار می رود. به خانم‌های متولد مرداد توصیه می شود یک نگین پریدوت را به صورت مدال با زنجیر به صورتی به گردن بیاویزند که قسمت زیر آن با بدن تماس داشته باشد. در ضمن یادآوری می شود چون نگین پریدوت را به شکل زمرد تراش می دهند، بیشتر به صورت مدال و انگشتر می توان از آن استفاده کرد.
بزرگترین نگین پریدوت به وزن 310 قیراط است که از معدن جزیره «سنت جان» استخراج شده و در موزه‌ای در واشنگتن نگهداری می شود.در قرن هجدهم، در روسیه از یک شهاب سنگ مقدار زیادی بلورهای سنگ پریدوت به دست آمد که تماماً تراش داده شده و در آن کشور نگهداری می شود.پریدوت از معادن جزیرهِ سنت‌جان (SAINT JOHN) در دریای سرخ و نیز در برمه، استرالیا، برزیل و آفریقای جنوبی همراه با الماس استخراج می گردد.از جمله باورهای رایج گذشته در مورد پریدوت این است که دریانوردان اعتقاد داشتند اگر این سنگ را به همراه داشته باشند در دریا راه خود را گم نمی کنند و سالم به مقصد خواهند رسید.به هرحال گوهرها بیش از آن که سمبل ماه های تولد، کشورها و یا سمبل ستارگان باشند، حکم پشتوانه مالی و سرمایه گذاری درازمدت را دارند. در حقیقت جواهرات سرمایه‌هایی هستند که ضمن اشغال کمترین جا، بیش از دیگر انواع سرمایه گذاری، از تورم و کاهش ارزش در امان هستند.
سنگ متولدین ماه شهریور
سنگ ماه / یاقوت کبود
گوهری به رنگ آبی روشن تا تیره ؛ و سمبل صلح و رنگ تسکین دهنده و نوازشگر چشم. یاقوت کبود یا سفیر (SAPPHIRE) سمبل واقعیت، وفاداری، عقل و تفکر است چنانکه گاه آن را «سنگ خردمندان» نیز می نامند.در قرن نوزدهم جواهر شناسان متوجه شدند که یاقوت کبود از خانواده کروندوم و عنصر رنگ در آن آهن و تیتانیوم است. سفیر به رنگ های قرمز- قرمز روشن ، صورتی ، زرد و سبز وجود دارد که همگی فرمول شیمیایی یکسان دارند و عناصر رنگ موجود در آنها باعث تنوع رنگ می شود.یاقوت کبود و یاقوت قرمز سختی یکسان دارند و به همین دلیل برای دستگاه‌های برش دهنده و لیزر استفاده می شوند. موارد دیگر کاربرد آنها در ساخت نوک خودکار و صنعت ساعت سازی (برای پایه های چرخ دنده) است.
معادن مهم این سنگ در کشورهای استرالیا ، سری لانکا ، تایلند ، برمه ، کامبوج ، کشمیر ، کنیا ، تانزانیا ، افغانستان و ماداگاسکار است. دو معدن مهم در تایلند که شهرت جهانی دارند عبارت اند از معدن چانتابوری(CHANTABURI) و کان‌جان‌بوری؛ که چانتابوری محل عمده معاملات سنگ یاقوت است. اصولاً تایلند از مشهورترین مراکز مهم تراش سنگ یاقوت و دیگر انواع سنگ های جواهر است. تایلند در حال حاضر یکی از کشورهای عمدهِ صادر کننده در این زمینه محسوب می شود.
به علاوه از قدیم معادن یاقوت کبود کشمیر در دنیا شهره بوده است، زیرا انواع سفیر استخراجی از این منطقه رنگ و جلای بسیار زیبا و مرغوبیت خاصی دارند.سفیرهای درشت و مرغوب بسیار کمیابند و بعضی از انواع آن شهرت جهانی دارند؛ از جمله «ستاره هند» با وزن 536 قیراط در موزه علوم طبیعی نیویورک، «ستاره آسیا» به وزن 330 قیراط و «ستاره نیمه شب» به وزن 116 قیراط که در آمریکا در موزه نگهداری می شوند. همچنین دو نگین یاقوت کبود به نام های «ادوارد» و «استوارت» در تاج پادشاهی انگلستان وجود دارد که از یاقوت‌های معروف هستند.امروزه یاقوت‌های کبود مصنوعی با خواص مشابه بلورهای طبیعی تولید شده است. از سوی دیگر، به تازگی با رواج طلای سفید، استفاده از یاقوت کبود در ساخت انواع زیورآلات - به‌خصوص گردن آویز - متداول شده است. به علاوه، ساخت انواع حلقه نامزدی با یاقوت کبود در اوایل قرن بیستم باب شده که هنوز- مخصوصاً در اروپا - مورد علاقه خانم‌ها به ویژه دختر خانم‌هاست.یاقوت کبود خواص مهمی دارد: از جمله این که برای آرام کردن عصبانیت و تسکین اعصاب مؤثر است. اگر مدالی از یاقوت مرغوب ساخته شود به دارنده آن آرامش و ذهنی فعال خواهد داد. این سنگ اثرات درمانی بسیار دارد. اصولاً انواع گوهرهای طبیعی جزو پاک ترین و خالص ترین بلورها هستند و به طبع دارای انرژی ذخیره شدهِ فراوان که هر کدام در شرایط خاص از طریق این انرژی‌ها اثرات درمانی فراوان دارند .
سنگ متولدین ماه مهر
سنگ ماه / اوپال
اوپال (OPAL) را در مشرق زمین سمبل وفاداری و امید می شناسند و استفاده از آن به فرد حالتی از تقدس می دهد. عرب‌ها اعتقاد دارند این سنگ از بهشت روی زمین افتاده؛ و ظاهراً حالت نورانی آن باعث به وجود آمدن این باور شده است.یونانی ها معتقدند اوپال باعث دوراندیشی می شود و از امراض جلوگیری می کند؛ و شکسپیر آن را ملکه گوهرها می داند. اما غربی ها اوپال را بدشگون می دانستند چون والتراسکات WALTER SCOTT نویسنده نامدار اسکاتلندی (1832-1771) به طور غیرعمد در یکی از داستان‌هایش اوپال را سنگی منفی و بدیمن معرفی کرده؛ درست برعکس شرقی ها که هرچه صفات و درجات نیکوست برای این سنگ زیبا در نظر دارند.
واژه «اوپال» از کلمه هندی به معنای «سنگ» مشتق شده و در فرهنگ سانسکریت به معنای «سنگ قیمتی» است.اوپال به طلسم خوشبختی معروف است و به خاطر هفت رنگ بودن آن اکثر هنرمندان به خصوص نقاشان، موسیقی دان‌ها و هنرپیشگان از آن استفاده می کنند. این سنگ تأثیر مثبتی در روح و روان دارد، زیرا همان طور که ذکر شد به سنگ امید و خوشبختی معروف است و همراه داشتن آن در انسان ایجاد شادی می کند و مانع نگرانی، افسردگی، سستی و رخوت می شود. سنگ اوپال را برای تسکین دردهای روده و ورم معده، به جریان انداختن خون و افزایش گلبول‌های قرمز به کار می برند. نگاه کردن به این سنگ زیبا، چشم‌ها را به روی زندگی باز می کند و باعث ایجاد شعف و امید، و تقویت صفات نیکو خواهد شد.اوپال از جمله سنگ های قیمتی و دارای طیف وسیعی از رنگ‌هاست. این سنگ تلألو و بازی نور دارد. نوع زرد و قرمز آتشی آن جزو گرانبهاترین هاست. دیگر رنگ های اوپال سفید، خاکستری، نارنجی، آبی، سبز، خاکستری سیر و سیاه مایل به خاکستری و یا ترکیبی از این رنگ‌هاست. سنگ اوپال در برابر فشار و ضربه حساس است. همچنین اسیدها و محلول های قلیایی و حتی عطر و لوازم آرایشی به آن آسیب می رساند. به علت شکنندگی و آسیب پذیری، لازم است هنگام سوار کردن آن روی پایه انگشتری یا دیگر جواهرات، دقت فراوان صورت گیرد. فرمول شیمیایی اوپال NH2OSIO2 است.
توصیه می شود برای نگهداری و جلوگیری از آسیب دیدن اوپال، آن را کنار دیگر سنگ‌ها قرار ندهید و نیز مرتب در آب سرد بدون مواد، شست‌وشو دهید تا آب موجود در آن تبخیر نشود و درخشش رنگی خود را از دست ندهد.از انواع اوپال می توان به اوپال آتشین (FIRE OPAL) ، اوپال معمولی (COMMON OPAL) و اوپال آبی مکزیکی (MEXICAN WATER OPAL) اشاره کرد. معادن اصلی این سنگ در نیو ساوث ویلز (NEW SOUTH WALES ، ایالتی در جنوب شرقی استرالیا) و کوه‌های سفید در جنوب استرالیاست. عمده اوپال استخراجی در دنیا امروزه از این مناطق است. ذخایر دیگر اوپال در کشورهای برزیل، گواتمالا، هندوراس، ایالات متحد آمریکا و ژاپن وجود دارد. تا پیش از قرن اخیر، بهترین معادن اوپال در کشور چک واسلواکی بوده است. اوپال از جمله جواهرات زیبایی است که داشتن آن نشانهِ سلیقه و درک خاص از سنگ‌های قیمتی است؛ زیرا دارنده آن باید حتماً به خواص و اهمیت این سنگ پی برده باشد.
سنگ متولدین ماه مهر
سنگ ماه / توپاز
تا پیش از رنسانس، در اروپا هر سنگ زرد رنگی را توپاز می نامیدند (سنگ پریدوت را هم یک نوع توپاز می‌دانستند). توپاز ( TOPAZ ) از واژه توپازیوس که نام جزیره‌ای در دریای سرخ است گرفته شده و در زبان یونانی معنای جست و جو کردن می دهد.
این سنگ سمبل وقار و ابهت، و نشانه شادی و موفقیت است. مصری‌ها سنگ توپاز را سمبل خورشید می دانند. یونانی‌ها نیز معتقدند این سنگ به انسان نیرویی خاص می دهد و طلسم و جادو را باطل می کند. حتی در گذشته بر این باور بودند که اگر کسی این سنگ را همراه داشته باشد از نظرها دور می ماند. رومی‌ها اعتقاد داشتند که توپاز هوش و وفاداری را افزایش می دهد. به علاوه، آنان پودر این سنگ را در شربت حل می کردند و برای درمان خونریزی و آسم از آن استفاده می کرده‌اند. از پودر آن برای درمان و التیام سوختگی و زخم‌های شدید نیز بهره می برده‌اند. حتی در مواردی به عنوان پادزهر استفاده می شده است. توپاز در برزیل نشانه و سمبل دندان پزشکان است.
اسکار وایلد(1) در یکی از کتاب‌های خود می گوید: من توپازهایی دارم به رنگ زرد، همسان چشم ببر؛ به صورتی چشم کبوتران و سبزی چشم گربه‌ها. توپاز به رنگ‌های زرد، قرمز مایل به قهوه‌ای، آبی روشن، صورتی متمایل به قرمز، و سبز روشن یافت می شود.
مرغوب ترین رنگ توپاز صورتی است؛ اما در بین جواهر فروشان و مصرف کنندگان توپاز، رنگ‌های زرد و قهوه‌ای معروف تر و متداول تراست. اسید سولفوریک دشمن شماره یک توپاز است و آن را تخریب می کند. بنابراین توصیه می شود برای حفظ این سنگ - و اصولاً تمام سنگ‌های قیمتی و نیز جواهرات - از نگه داشتن آنها در کنار مواد شیمیایی به خصوص اسیدها پرهیز شود. معادن مهمی که امروزه سنگ توپاز از آنها استخراج می شود، در کشورهای سری لانکا، برزیل، مکزیک، آمریکا، برمه، استرالیا، ژاپن، روسیه و ایرلند شمالی قرار دارند. توپازهایی که از معادن ایرلند استخراج می شود اکثراً به رنگ آبی روشن است.
از معادن توپاز بلورهایی به وزن چندین کیلوگرم استخراج می شود. برای مثال، در سال 1965 کریستالی از توپاز آبی به وزن 100 کیلوگرم در اوکراین کشف شد که در نوع خود بی نظیر است. در موزه‌های مختلف از جمله موزه‌ای در واشنگتن، نگین‌های تراشیده شده‌ای از توپاز وجود دارد که در رنگ‌ها و وزن‌های مختلف چشم بیننده را خیره می کنند و او را به تحسین وا می دارند. گفتنی است یکی از جالب ترین و دیدنی ترین نقاط دنیا که انواع سنگ‌های رنگی نیمه قیمتی را می توان در آن تماشا کرد ایستگاه‌های مترو در شهر مسکو است. در این مراکز، دیوار ایستگاه‌ها به وسیله تابلوهایی بسیار زیبا از سنگ‌های استخراج شده از معادن روسیه تزیین شده‌اند. توپازهای بی رنگ استخراجی را می توانند از طریق حرارت و با استفاده از مواد شیمیایی به رنگ‌های مختلف درآورند. یکی از جالب ترین توپازهای بی رنگ که مدت‌ها تصور می شد یک برلیان بسیار درشت است توپاز براگانزا(BRAGANZA) به وزن 1640 قیراط است که جزو جواهرات سلطنتی محسوب می شود و در تاج پادشاهی کشور پرتغال قرار دارد. نگین‌های تراشیده از توپاز معمولاً به شکل تراش زمرد است. بلورهای ناپاک توپاز را به صورت کاپوشن (تراش بیضی بدون وجه) و توپاز بی رنگ را به صورت بریل تراش می دهند.در طبیعت کانی‌های دیگری وجود دارند که تراش داده شدهِ آنها در ظاهر به شکل توپاز است؛ از جمله سیترین، کریستوبریل، اکومارین، بریل طلایی و تورمالین.
سنگ توپاز امروزه در صنعت جواهرات با مدل‌های گوناگون ارائه می شود و طرفداران بسیاری دارد. معمولاً برای سنین بالا به شکل انگشتری و برای جوان ترها به صورت مدال با زنجیر ساخته می شود. توپاز را کمتر به صورت ست (سری) کامل عرضه می کنند. توپاز در اروپا بیشتر به شکل سنجاق سینه، در کشورهای شرقی به صورت انگشتری، و به طور کلی در دنیا بیشتر به شکل مدال با زنجیر استفاده می شود.
سنگ متولدین ماه شهریور
سنگ ماه / فیروزه
تاریخچه کشف معادن فیروزه(TURQUOISE) در ایران به حدود هفت‌هزار سال پیش می رسد. اصولاً در قدیم از سنگ‌هایی که یافت می شد به عنوان طلسم و بیشتر در مراسم مذهبی استفاده می کردند. در عهد باستان، دو سنگ فیروزه و لاجورد بسیار قیمتی و مهم به شمار می رفتند؛ چنان که هنگام تقسیم غنایم نسبت به طلا در اولویت قرار می گرفتند؛ و همواره جزو ذخایر با ارزش و مهم پادشاهان بوده‌اند.فیروزهِ ایران که معادن اصلی آن در شمال شرقی کشور واقع شده، بهترین و زیباترین نوع این سنگ در دنیا قلمداد می شود و هر نوع فیروزهِ مرغوب را فیروزهِ ایران(PERSIAN TURQUOISE) می گویند. اصولاً فیروزه را در دنیا به نام ایران می شناسند و در نمایشگاه‌های جواهر نیز، این سنگ را سمبل کشور ما می دانند.
فیروزه به صورت توده‌های فشرده و یا قلوه سنگ از معادن استخراج می شود و مهمترین معادن آن در افغانستان، شرق استرالیا، ایالات متحد آمریکا، مصر، آمریکای جنوبی، بعضی مناطق آسیای مرکزی و حتی چین یافت می‌شود. فیروزهِ ایران بهترین و زیباترین نوع این سنگ در دنیا قلمداد می شود و هر نوع فیروزهِ مرغوب را فیروزهِ ایران (PERSIAN TURQUOISE) می گویند. اصولاً فیروزه را در دنیا به نام ایران می شناسند و در نمایشگاه‌های جواهر نیز، این سنگ را سمبل کشور ما می دانند.در معدن فیروزه مصر که از سالیان بسیار دور مورد استفاده بوده، رگه‌های سیاهرنگی در فیروزه‌ها وجود دارد که اصطلاحاً به این سنگ‌ها فیروزه شجری گفته می شود؛ و به علت استخراج بیش از حد در گذشته، امروزه سنگ‌های استخراج شده از این معدن از نظر رنگ و صافی کیفیت پایین تری دارند. به همین علت با تزریق روغن، پارافین یا مواد پلاستیکی آنها را اصلاح و وارد بازار می کنند. رنگ خالص آبی در فیروزه بسیار کمیاب، و به همین دلیل نوع صاف و صیقلی آن بسیار با ارزش و گران است. اشاره می‌شود، نگین‌های شبه فیروزه در بازار بسیار زیادند؛ بنابراین هنگام خرید باید دقت فراوان داشت.
ین کانی که به رنگ آبی - از روشن تا تیره - است، در اثر حرارت تغییر رنگ می‌دهد و به رنگ سبز مات درمی‌آید. نگین فیروزه در نتیجهِ تابش نور خورشید تبخیر می‌شود و تغییر رنگ می دهد. رنگ فیروزه در تماس با مواد شیمیایی و حتی آرایشی نیز تغییر می کند و جلای آن از بین می رود. بنابراین توصیه می شود هنگام استفاده از مواد آرایشی و یا استحمام و شست‌وشو، جواهرات دارای فیروزه در معرض این مواد قرار نگیرند.
در بازار ایران دو نوع فیروزه پرطرفدار است؛ فیروزه نیشابور که بهترین نوع و گران‌ترین است؛ و فیروزه دامغان که کیفیت پایین‌تری دارد. یکی از معروف ترین معادن فیروزه در دنیا در خراسان قرار گرفته و به همین علت، این استان، به خصوص شهر مشهد، مرکز تراش و معاملات عمده فیروزه در جهان است؛ به طوری که مقدار زیادی فیروزه استخراجی از معادن دیگر کشورها را در مشهد تراش می دهند و از آن جا به دیگر بازارهای جهانی وارد می کنند. فیروزه‌هایی که در مشهد تراش داده می شوند به نام فیروزه خراسانی مشهورند. رنگ فیروزه در تماس با مواد شیمیایی و حتی آرایشی نیز تغییر می‌کند و جلای آن از بین می رود. بنابراین توصیه می‌شود هنگام استفاده از مواد آرایشی و یا استحمام و شست‌وشو، جواهرات دارای فیروزه در معرض این مواد قرار نگیرند. گفتنی است، یکی از دیدنی ترین مراکز فیروزهِ دنیا آستان قدس رضوی است و در مکان‌های مختلف آن فیروزه‌های نادر به چشم می خورد.در موزه جواهرات ملی ایران در بانک مرکزی، انواع جواهرات ساخته شده از فیروزه با قدمت‌های متفاوت و در اندازه‌های نادر وجود دارد که در دنیا کم نظیر است . در فرهنگ دینی ما در احادیث و روایات مختلف، داشتن انگشتری با نگین فیروزه به خصوص برای آقایان توصیه شده است. این سنگ به دلیل رنگ و درخشش آن شادی آور است و خواص بسیار دارد. به همین دلیل استفاده از آن بین عموم مردم رواج دارد.جالب است بدانید در گذشته اعتقاد بر این بود که هر که با خود فیروزه داشته باشد بر دیگران پیروز خواهد شد؛ بر این اساس نام اصلی این سنگ پیروزه بوده و بعدها به فیروزه تبدیل شده است.
سنگ متولدین ماه دی
سنگ ماه / لعل
گارنت garnet در رنگ‌های مختلف وجود دارد و متداول ترین رنگ آن قرمز تیره است. نام دیگر گارنت لعل است. البته در حرفه جواهرسازی به سنگ اسپینل (spinel) هم چون رنگ قرمز دارد، گاهی لعل گفته می‌شود.گارنت کلمه ای لاتین و به معنای دانه‌های مُدوّر است. گارنت شفاف در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد و چند نوع معروف و قابل استفاده آن در جواهرسازی عبارت اند از:
الف)پیروپ؛(pyrope) با رنگ قرمز و کمی متمایل به قهوه‌ای که معادن آن بیشتر در آفریقای جنوبی، سریلانکا، برزیل، استرالیا، چک‌واسلواکی و تانزانیاست. این سنگ در سده‌های قبل بسیار مورد توجه جواهرسازان اروپا بود. علت این توجه نیز رنگ آتشین آن بوده است.
ب) آلماندین؛(almandine) این گارنت بیشتر به رنگ قرمز متمایل به بنفش است و گاهی قرمز آن با یاقوت قرمز و اسپینل اشتباه می شود. این گوهر بیشتر در کشورهای هندوستان، برزیل و افغانستان تولید می شود.
ج) گروسولار؛(grossular) رنگ تیره متمایل به سبز و قهوه‌ای روشن دارد و در کشورهای کانادا، افریقای جنوبی، روسیه، پاکستان و سریلانکا استخراج می‌شود.
د) انواع دیگر گارنت عبارت اند از: اسپسارتیت(spessartite) ، هسونیت(hessonite) و آندرادیت(andradite) . رنگ‌های گارنت جلوه و زیبایی خاصی دارند. این گوهر به دلیل تنوع رنگ و وجود معادن پراکنده در تمام دنیا به خصوص در کشورهای پرجمعیت (از جمله هندوستان، پاکستان و برزیل) و انواع خاصی از آن در کشورهای اروپایی در ساخت جواهرات بومی جایگاه خاصی دارد و به دلیل ارزانی برای تمام طبقات مردم قابل استفاده است. ناگفته نماند در بسیاری از همین کشورها در مورد این گوهر اعتقادات و باورهای خاصی وجود دارد. گفتنی است این گونه اعتقادات در مورد سنگ‌ها، به طور کلی جنبه نمادین دارد. امروزه با پیشرفت علم و کشف خواص فیزیکی این عناصر، در مورد هر سنگ مواردی مشخص شده است .
اصولاً گوهرها به خاطر رنگ، درخشش، شفافیت، سختی زیاد، کمیابی و یا پدیده‌های نوری مورد توجه انسان‌ها بوده‌اند. همین انگیزه‌ها باعث شده که امروزه در لابراتوارها گوهرهایی با ترکیبات شیمیایی برابر و خواص فیزیکی مشابه با گونه‌های طبیعی ساخته شود؛ و البته مصنوعی بودن این سنگ‌ها باید ذکر شود تا استفاده‌کننده گمراه نشود؛ برای مثال گفته شود یاقوت مصنوعی، زمرد مصنوعی و...؛ این شیوه ساخت راsynthetic gemstone گویند. به علاوه، گوهرهایی هم به نام بدلی ساخته می شوند که معمولاً موادی مثل شیشه و پلاستیک در آنها به کار رفته است. این بدل‌ها فقط رنگ، جلا و شفافیت جواهرات اصل را دارند و فاقد خواص فیزیکی و شیمیایی نوع اصل هستند. به این شیوه ساختimitation گویند.
دیگر سنگ متولدین دی ماه کوارتز صورتی (rose quartz)است. این سنگ زیبا در برزیل استخراج می شود و قیمت زیادی ندارد. از آن مهره‌های ریز و درشت تراش می دهند که معمولاً به صورت گردن آویز استفاده می شود. بعضی از انواع کوارتز را هم در آزمایشگاه‌ها به صورت مصنوعی تولید می کنند که برای مصارف زینتی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. در گروه کوارتز، سنگ‌های دیگری وجود دارد که هر کدام رنگ و تراش خاصی دارند.
دیگر انواع کوارتز عبارت اند از: کوارتز دودی (smoky quartz) ، کوارتز پریز(prase) ، کوارتز آبی (blue quartz) و سیترین؛(citrine) و جالب ترین نوع کوارتز، کوارتز اَمتیست است که در مطلب بعد، در مورد آن توضیحاتی ارائه خواهد شد.
سنگ متولدین ماه بهمن
سنگ ماه / آماتیس
اَمتیست (AMETHYST) نوعی کریستال کوارتز به رنگ بنفش است؛ و در گروه کوارتز گرانبهاترین سنگ محسوب می شود. کوارتز در گروه اکسید سیلیس قرار دارد. خود سنگ کوارتز در طبیعت به رنگ‌های گوناگون یافت می شود که هر کدام به نامی معروف است؛ مثلاً دُر کوهی (ROCK CRYSTAL) که بی رنگ است و در تمام نقاط جهان معادن متعددی از آن وجود دارد؛ از جمله در ایران که این نام (دُر) همیشه مترادف با جواهر به کار برده می شود و جایگاه خاصی دارد.
یکی دیگر از انواع کوارتز، سیترین(CITRINE) است که به رنگ زرد روشن تا زرد طلایی و زرد مایل به قهوه‌ای یافت می شود و بسیار مورد توجه جواهر سازان قرار دارد. این سنگ زیبا که بسیار شفاف است و درخشش بی نظیری دارد، گاهی با توپاز اشتباه گرفته می شود. البته بلورهای سیترین بسیار کمیاب است؛ و سیترین‌های موجود در بازار از انواع دیگر کوارتز به خصوص کوارتز دودی است که به وسیله حرارت آن را به رنگ زرد در می آورند؛ و با تورمالین زرد، بریل زرد و نیز توپاز زرد شباهت دارد.
آماتیس در گروه سنگ‌های رنگی در جواهر سازی بسیار مورد توجه است و بیشترین طرفدار را دارد؛ زیرا رنگ آن منحصر به فرد است و در گوهرها کمتر دیده می شود.
بلور آماتیس در لابه‌لای سنگ‌ها و مواد رسوبی یافت می شود و معادن اصلی و مهم آن در برزیل، ماداگاسکار، اروگوئه، نامیبیا، ژاپن، ایران، آلمان، فرانسه، اتریش و کوه‌های اورال است. نام این سنگ از زبان یونانی گرفته شده است. در مورد این گوهر افسانه های فراوان و کاربردهای مختلف ذکر کرده‌اند.
امروزه اسقف‌های کاتولیک در بعضی مراسم مذهبی، انگشتری و جام‌های آماتیس به کار می برند. در گذشته از این سنگ به خاطر رنگ زیبای آن در ساخت جواهر برای ملکه ها و نیز تاج پادشاهان و جام های گوناگون استفاده می شده و برای آن ارزش و اعتبار خاصی قائل بوده‌اند. نمونه‌های این شاهکارها را در موزه‌ها و کلیساهای کشورهای اروپایی می توان مشاهده کرد. از آماتیس برای تسکین سردردهای میگرنی، کم کردن فشارهای عصبی، درمان کم خوابی و کاهش اضطراب استفاده می شود.فرمول شیمیایی آماتیس 2SIO و درجه سختی آن در مقیاس مُو(MOE) هفت است. این سنگ در مقابل حرارت حساس است و به همین دلیل بایستی بعد از پایان کار جواهر سازی و آبکاری، نگین را سوار کرد. برای تمیز کردن جواهرات ساخته شده با این گوهر، می‌توان از آب سرد استفاده کرد. اسیدها و مواد قلیایی اثر مخرب روی آن دارد و مانند دیگر جواهرات باید در نگهداری آن دقت فراوان شود.توجه داشته باشید که هدف از معرفی سنگ‌ها و انواع جواهر در این صفحه افزایش اطلاعات عمومی و آگاهی دادن به علاقه مندان برای انتخاب بهتر و نگهداری صحیح آنهاست. یادآوری می شود در شرع مقدس اسلام زینت برای بانوان با رعایت آداب شرعی توصیه شده و حتی برای استفاده درست از آن ثواب منظور می شود؛ به علاوه، هزینه بسیار زیاد زینت‌آلات ایجاب می کند که در حفظ این سرمایه خانوادگی و به عبارتی سرمایه ملی دقت شود.
سنگ متولدین اسفند
سنگ ماه / آکوامارین
متولدین اسفند خصوصیاتی دارند که با متولدین دیگر ماه‌های سال کاملاً متفاوت است؛ از بارزترین این موارد آرام بودن را می توان نام برد. سنگ این ماه آبی روشن است؛ رنگی که به انسان آرامشی همراه با نشاط می دهد. این سنگ آکوامارین (AQUAMARINE) نام دارد و مخصوص جنس مؤنث است. سیستم ایمنی و اعصاب را تقویت می کند و باعث آرامش غدد می شود. واژه آکوامارین مشتق از کلمه ای لاتین به معنای آب دریاست و براساس رنگ آبی آن به این نام خوانده می شود. در ایام قدیم دریانوردان در سفرها یا جنگ‌های دریایی به عنوان طلسم برای غلبه بر حوادث یا دشمن از آن استفاده می کردند. آکوامارین در گروه سنگ‌های بریل قرار دارد که در این گروه یکی از شاخص ترین گوهرها، زمرد است. دیگر گوهرهای بریل عبارت اند از بریل طلایی، بریل بیکسبیت (BIXBITE) به رنگ قرمز، بریل مورگانیت (MORGANITE) به رنگ صورتی و بریل گوشنیت (GOSHENITE) که بیرنگ است. آکوامارین جزو آن دسته از جواهرات است که برای جواهرسازان و بسیاری از خانم‌ها جاذبه فراوان دارد و کمتر ویترین جواهر فروشی هست که برای جلوه و زیبایی، قطعه ای جواهر ساخته شده با این سنگ در آن نباشد. آکوامارین بیشتر به صورت سِت (مجموعه) درست می شود و به شکل انگشتری بیشتر رایج است. این سنگ را اغلب به صورت زمردگونه تراش می دهند و دیگر فرم‌های تراش را کمتر برای آن به کار می برند.
باید توجه داشت که این گوهر ترد و شکننده و در برابر حرارت حساس است و مواد شیمیایی ضعیف اثر چندانی بر آن ندارند، اما در مقابل اسیدها واکنش نشان می دهد و در آن نقطه‌های ریز و درشت به وجود می آید. جواهر سازان بایستی دقت داشته باشند که این سنگ را بعد از پولیش و آبکاری سوار کنند. به علاوه، آکوامارین چون بیشتر به صورت قطعات بزرگ روی جواهرات است، خانم‌ها باید در نگهداری آن داخل جعبه دقت کنند؛ زیرا در تماس با دیگر جواهرات ممکن است آسیب ببیند.معادن آکوامارین مانند سایر کانی‌ها در تمام نقاط دنیا به صورت پراکنده یافت می شود، اما عمده معادن آن در برزیل، روسیه، استرالیا، مالاگاشی، برمه، هندوستان، ایالات متحده آمریکا و چند کشور آفریقایی قرار دارد.
کانی‌های دیگری هم وجود دارد که ممکن است با آکوامارین اشتباه شود، از جمله تورمالین آبی، زیرکن(ZIRCON) ، توپاز آبی و کیانیت(KIANITE). امروزه آکوامارین‌های مصنوعی نیز در لابراتوارها تولید می شود، اما با این سیستم مقرون به صرفه نیست و آکوامارین‌های مصنوعی موجود در بازار در حقیقت اسپینل مصنوعی است که به رنگ آکوامارین عرضه می شود.
در بسیاری از جواهرات قدیمی که در موزه‌ها و یا به صورت جواهرات سلطنتی کشورها وجود دارند، سنگ‌های درشتی به کار رفته که آبی بسیار کم رنگی دارند و به دلیل شفافیت روغنی مانند بعضی از آنها، تصور بر این بوده که الماسند؛ اما با پیشرفت علم جواهرشناسی مشخص شده که آکوامارین هستند. در سال‌های اخیر که ساخت جواهرات از نظر فرم دگرگون شده، انواع جواهر با سنگ‌های رنگی رواج پیدا کرده و بیشترین سنگ‌هایی که طرفداران زیادی دارند عبارت اند از آکوامارین، آماتیس و توپاز آبی. گفتنی است این سنگ‌ها به دلیل فراوانی در طبیعت و تولید مصنوعی آنها، مانند دیگر سنگ‌های قیمتی افزایش قیمت ندارند. تفاوت در خرید و فروش آنها با درصدهای بیشتری انجام می‌شود و استفاده از این جواهرات بیشتر براساس ذوق و سلیقه و زیبایی است.
