اصطلاحاتی که بر اساس ویژگی های ماکروسکوپی می توان اجزاء و بقایای گیاهی را شناسایی کرد :
1) Fronde : به یک برگ بزرگ مرکب گفته می شودکه عبارت است از یک ساختمان میله مانند محوری است و اطراف انرا برگ فرا گرفته است .
2) Pinnule (پینول ) یا برگچه به آخرین اجزاء یک گیاه گفته می شود .
3) Rachis ( راشیز ) : به تمام محور ها بدون در نظر گرفتن برگ گفته می شود .به محور اصلی " راشیز 1 " و به محور فرعی اول " راشیز 2 " و ... گویند .
4) Penne ( پنه ) به یک راشیز و پینول های چسبیده به آن حالت پنه گویند.
**********************************************************
مراحل توصیف و شناسایی فسیل های گیاهی :
1) توصیف فِروند
2) بررسی پینول ها : ( شکل پینول ها _ حاشیه پینول ها _ وضعیت نوک پینول ها _نحوه اتصال به راشیز _ نحوه آرایش پینول ها روی راشیز )
بررسی پینول ها :
تکامل انواع Fronde :
در عهد حاضر و گذشته به حالت های مختلف مشاهده می شود :
1) Monopoduque : یک محور اصلی و محور های فرعی ، که حالت های گوناگون دارد :
الف ) مونو پنه ( monopenne ) : بدون محور های فرعی
ب) بی پنه ( Bipenne ) : با دو محور فرعی
ج) تری پنه : دارای سه محور فرعی
2) Sympolique : روی یک پایه چند راشیز بطور مساوی قرار می گیرد .
3) Dicotome : فروند دو شاخه ایی
ویژگی ها و مشخصات پینول ها :
الف ) شکل پینول ها :
در گیاهان عهد حاضر از عوامل مهم در شناسایی گیاهان محسوب می شود . بنابراین برای شناسایی گیاهان گذشته نیز بررسی و شناخت حالت های مختلف پینول ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . نمونه های فسیل منحصرا بر اساس شکل و وضعیت پینول ها از هم تفکیک می گردند . در مواردی که پینول ها ساختمان اولیه خود را محفوظ داشته باشند می توانند در آزمایشگاه با از بین بردن مواد آلی پوشاننده آنها وضعیت استومات ها ووتعداد آنها را در برگ گیاهان گذشته مورد بررسی قرار داد و در بسیاری از موارد در گیاهانی که از نظر شکل ظاهری شبیه هم هستند انجام اینکار اهمیت زیاد دارد . در نمونه هایی که در سنگ های رسوبی ایران یافت می شود غالبا نمونه هایی که فروند آنها مونو پنه و بی پنه است یافت می شود . بنابراین در تفکیک و شناسایی آنها حالت های گوناگون پینول مورد بررسی قرار می گیرد.
انواع پینول :
1) Oblong : پینول مستطیلی شکل
2) Lineave : پینول خطی
3) Acicule : پینول سوزنی
4) Circuler : پینول دایره ای
5) Elliptica : پینول بیضوی
6) Lanceolate : پینول سر نیزه ای
7) Romboid : پینول لوزی شکل
8) Ovate : پینول تخم مرغی شکل
9) Reniform : پینول کلیوی شکل
10) Triangular : پینول سه گوش
نکته : در حالت Oblong طول برگ ها از عرضشان بیشتر است و در حالت Lineave هم به این صورت ولی برگ باریکتر است .
ب ) انواع پینول ها از لحاظ شکل ظاهری :
1) Imparipenne ( ایمپاری پنه ) : در پینول های آن فروند های پنه یک پینول انتهایی یا ترمینال دارند .
2) Paripenne ( پاری پنه ) فاقد پینول اتهایی یا دو پینول انتهایی دارد .
3) Intercalen ( اینتر کالن ) : پینول هایی که متصل به راشیز اصلی بوده و بین پن ها قرار می گیرد .این پینول در پرمین ایران وجود دارد .
4) Aphelebis ( آفله بیس ) : پینول های غیر طبیعی و خیلی بزرگ که شباهتی به پینول های دیگر نداشته و در قاعده به راشیز اصلی متصل است که غالبا حلقوی است . و فاقد رگبرگ است . آفله بیس در فسیل های گیاهی کربونیفر دیده می شود .
ج) حاشیه پینول ها به صورت های زیر دیده می شود :
1) Entire ( کامل )
2) Denticulate ( دندانه دار )
3) Onulee ( موج دار ، دندانه ها کم عمق هستند .)
3) Lobe ( لبه ، لُب دار ، دندانه ها عمیق هستند . )
د) وضعیت نوک پینول ها :
1) AIGU :( ایگول یا نوک زاویه دار و تیز )
2) Obtws : ( اُبتوس ، نوک پینول گرد است .)
3) Arrondi : ( اَروندی ، نوک پینول گرد و دو طرف آن به موازات هم هستند .)
4) Macrone : ( موکرونه ، مانند اَروندی ولی یک برجستکی کوچک در نوک پینول وجود دارد .)
5) Retuse : ( رِتوس مانند اِروندی ولی برعکس موکرونه بجای برجستگی فرورفتگی دارد. )
6) Efille : ( اِفیله ، مانند موکرونه ولی برجستگی کوچک آن نوک تیز است .)
7) Tronque : ( ترونکه ، بریدگی در انتهای پینول که ظاهر پینول را مستطیلی می کند .)
8) Trongue : ( ترونکه اشاکره ، بریدگی موج دار در نوک پینول داراست )
ر) انواع پینول ها از لحاظ نحوه اتصال به راشیز :
1) Libre : ( آزاد ، پینول ها از هم جدا هستند )
2) Adherant : ( چسبیده ، پینول ها به هم چسبیده اند . )
3) Decurant : (دکورانت ، پینول مثلثی شکل به سمت قاعده حالت کشیدگی دارد . )
4) Adcurant : ( اَدکورانت ، مانند دکورانت ولی بر خلاف قاعده کشیدگی دارد. )
5) Contrate : ( کانترات ، قاعده پینول حالت جمع شدگی به خود می گیرد . )
ز) نحوه آرایش پینول ها روی راشیز :
1) Alternate : (آلترنت ، حالت متناوب پینول ها )
2) Oppose : ( آپوز ، پینول ها در دوطرف محور مقابل هم هستند . )
3) Suboppose : ( ساب آپوز ، پینول ها نزدیک به متقابل هستند . )
4) Verticille : ( ورتی سیله ، در دور محور به صورت حلقوی قرار می گیرند . )
5) Spiral : ( اسپیرال ، پینول ها مارپیچ به دور محور قرار می گیرند .)
6) Decuce : ( دِکوسه ، در این حالت پینول ها مقابل هم هستند ولی زوج بالایی عمود بر زوج پایینی قرار می گیرند .)
انواع پینول ها از لحاظ گسترش روی محور :
1)کاتاتونه : پینول ها در بخش قاعده ای ساقه یعنی پینول هایی که رو به زمین هستند بزرگتر می باشند .
2) آناتونه : برعکس حالت فوق ، پینول های بخش بالای محور بزرگترند .
3) آکروتونه : پینول ها روی محور از محل جدایش تا راس محور کوچکتر می شوند .
4) مزوتونه : برعکس حالت فوق
5) بیتونه ( Bastone ) : حداکثر گسترش پینول ها در قسمت میانه راشیز بیشتر است .
6) پناتیفید : ( pennatifid ) : پینول ها از هم جدا نیستند ، بریدگی بین پینول ها تا راشیز ادامه پیدا نمی کند .
تقسیم پینول از لحاظ دوری یا نزدیکی به راشیز :
1) proximal : ( پراکسیمال ، بخش از پینول که به محور نزدیکتر است .)
2) distal : ( دیستال ، بخش از پینول که از محور دور است . )
**********************************************************
انواع سیستم رگبرگی :
1) simple ( ساده )
2) dicotom ( دیکوتوم ، رگبرگ ها دو یا سه بار شاخه شاخه می شوند . )
3) Reticulate ( رتی کولیت ، یا آناستومور ، رگبرگ ها قبل از رسیدن به حاشیه پینول به هم متصل می شوند .
دیرینه شناسی گیاهی
این مبحث یکی از واحد های درسی دوره کارشناسی است . که لازمه ورود به آن آشنایی جزئی با گیاهان و انشعابات آنها می باشد . مطالبی که در این بخش می نویسم آشنایی با دیرینه شناسی گیاهی و شرایط بقایای گیاهی و اجزاء آنها و روشهای تقسیم بندی و شناسایی آنها در سنگ ها را می باشد. بطوری که مشخص است سنگواره های گیاهی در زمین شناسی برای تعیین سن نسبی و شرایط آب و هوایی و تکتونیکی گذشته کاربرد فراوان دارد . ولی در مقایسه با ماکرو ومیکرو فسیل های جانوری در مکان دوم قرار داردن زیرا گستردگی و تنوع جنس آها کمتر است .
ادامه مطلب ...عکسبرداری هوایی دارای دو کاربرد است: کارتوگراف‌ها و نقشه کش‌ها، اندازه گیری‌های جزئیات را برای تهیه نقشه روی عکس هوایی انجام میدهند. مفسرین عکس‌های هوایی از آنها برای تعیین شرایط محیطی و کاربری زمین استفاده میکنند. اگر چه هم نقشه و هم عکس‌های هوایی دیدی مثل چشم پرنده، از زمین را نمایش میدهند ولی با این وجود عکس‌های هوایی نقشه نیستند. نقشه‌ها نمایش افقی سطح زمین بوده و از نظر جهات و هندسه(حداقل در محدوده‌هایی که یک جسم سه بعدی بصورت دوبعدی دیده می‌شود) دقیق می‌باشند. به عبارت دیگر عکس‌های هوایی نشانگر میزان بالایی از انحراف شعاعی می‌باشند. این انحراف، انحراف توپوگرافی بوده و تا زمانی که تصحیحات انجام نگیرد، اندازه‌گیری با عکس‌ها دقیق نخواهد بود. با این وجود عکس‌ها ابزاری قوی برای مطالعه پیرامون زمین هستند. چون بیشتر سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی می‌توانند این انحراف شعاعی را تصحیح کنند، عکس‌های هوایی عالیترین منبع اطلاعاتی برای بیشتر پروژه‌ها می‌باشند، خصوصا آنهایی که به داده‌های مکانی از یک منطقه در فواصل متناوب، در یک دوره طولانی نیاز دارند. همچنین کاربردهای خاص آنها شامل بررسی‌های کاربری زمین و تحلیل‌های بومی است.
ادامه مطلب ...