تلسکوپ هابل

تلسکوپ فضایی هابل از دیروز تا امروز در سال 1963 آکادمی ملی علوم آمریکا پیشنهاد ساخت یک تلسکوپ فضایی بزرگ را مطرح کرد.مجلس در سال 1977 به اختصاص هزینه ساخت تلسکوپ رای دادو بدین ترتیب ساخت تلسکوپ فضایی هابل آغاز شد. تلسکوپ هابل نام خود را از دانشمند اختر شناس پر آوازه سالهای (1953- 1889) به ارمقان گرفته است. به پاس خدمات ارزنده ادوین هابل به دانش اخترشناسی یکی از بزرگترین تلسکوپ های فضایی جهان که دست کمی از صاحب نام خود در اکتشاف ندارد هابل نام گذاری شد تا هر دو با افتخاراتی بزرگ در تاریخ ثبت شوند. تلسکوپ فضایی هابل در سال 1985 تکمیل شد اما پرتاب ان به دلیل فاجعه شاتل فضایی چلنجر در سال 1986 به تاخیر افتاد و در نهایت هابل در 25 آوریل1990 توسط شاتل فضایی به فضا پرتاب شد. در روزهای اولیه هابل به ارسال تصاویری پرداخت که از تنظیم خارج بود و و وضوح لازم را نداشت ناسا با برسی بیشتر به وجود نقص فنی در سطح آیینه آن پی برد.بدین صورت که آیین در یک لبه به اندازه یک پنجاهم پهنای موی انسان انحراف داشت. در دسامبر 1993 شاتل فضایی انیور با افزودن یک دوربین برای تصحیح تصاویر آیینه تلسکوپ آن را تنظیم نمود. عملیات دوم اراعه خدمات به تلسکوپ در فوریه 1997 اغاز شد. فضا نوردان برخی قطعات هابل را تعویض کردند و روکش های جدیدی برای گرم نگه داشتن آن اضافه کردند. در اکتبر 1997 ناسا تصمیم به ادامه فعالیت هابل تا سال 2010 گرفت پیش از این قرار بود تلسکوپ تا سال 2005 در فضا بماند. در 13 نوامبر 1999 چهارمین ژیروسکوپ هابل از کار افتاد و تلسکوپ برای تعمیر از دور خارج شد زیرا دیگر قادر به نشانه گیری نبود.شاتل فضایی طی معموریتی آن را تعمییر و ارتقا داد. هابل در طی 16 سال ماموریت خود داده های بسیار ارزشمندی از منظومه شمسی گرفته تا ژرف ترین نگاه به دور دست های کیهان در اختیار دانشمندان قرار داده است. این تلسکوپ فضایی با ارسال تصاویری شفاف ، دقیق و بی نظیر ،انقلابی عظیم در دانش اخترشناسی نسبت به کیهان ایجاد نموده است. رصد خانه های زمینی و یا تلسکوپ های فضایی با توجه به نوع طراحی در طول موج خاصی(تابش الکترومغناطیس) فعالیت می کنند، هابل هم اکنون در طیف های مختلف نور از جمله فرابنفش، مرئی، فرو سرخ و... به بررسی فضای اطراف می پردازد. به عبارت دیگر از طول موج 1200 آنگستروم امواج فرابنفش گرفته تا طول موج نزدیک به فرو سرخ 2.4 میکرونی(2400 آنگستروم ) تحت پوشش این تلسکوپ است. هر آنگستروم یک صد میلیونیوم سانتی متر است. این ویژگی منحصر به فرد هابل دانشمندان را قادر می سازد تا ستارگان و کهکشان ها را از جهات مختلف بررسی نمایند. اگرچه که قطر آینه اصلی تلسکوپ هابل 2.4 متر است و در مقایسه با رصد خانه های غول پیکر زمینی تلسکوپی متوسط محسوب می شود،اما از آنجا که در ورای جو زمین قرار دارد و از هر گونه آلودگی نوری و یا آشفتگی جوی به دور می باشد ،دارای کارایی بیشتری است.به علاوه اپتیک بسیار دقیق به همراه تجهیزات بسیار پیشرفته جانبی و ثبات موقعیت آن در فضا ، از مزایای دیگر این تلسکوپ است. همین طور که پیش از این نیز اشاره شد،تیمی به سرپرستی دکتر بهرام مبشر(دانشمند کیهان شناس ایرانی و همچنین نماینده سازمان فضایی اروپا در موسسه تلسکوپ فضایی هابل) موفق شدند با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل ژرف ترین تصویر کیهان را از دور ترین کهکشانی که تاکنون شناخته شده است، بدست آورند. علاوه بر این تلسکوپ هابل با استفاده از روش طیف نگاری، موفق شده تا اتم های بنیادی سازنده جو سیارات را در فراسوی خورشید آشکار سازد؛ یکی از مشکل ترین سنجش هایی که پیرامون جستجوی حیات در خارج از منظومه شمسی صورت گرفته است. هابل به همراه رصد خانه پرتو گامای کامپتون، رصد خانه پرتو ایکس چاندرا و تلسکوپ اسپیتزر ، چهار تلسکوپ فضایی اصلی سازمان فضایی ناسا را تشکیل می دهند. تلسکوپ هابل هر چند مدت یک بار توسط خدمه شاتل های فضایی( در طی ماموریت های ویژه)مورد بررسی قرار گرفته و تجهیزات جدید بر روی آن نصب می گردد و قطعات قدیمی نیز تعمیر و یا تعویض می گردند.تمامی این موارد در ادامه فعالیت تلسکوپ هابل نقشی اساسی دارند. پایان دنیا ؟؟؟ آیا این عکس پایان دنیا را نشان میدهد؟ این عکس که در فوریه ۲۰۰۷ توسط تلسکوپ هابل گرفته شده مرگ و انفجار یک ستاره شبیه خورشید را نشان میدهد. عکس هابل از مریخ این عکس از سیاره ی مریخ توسط تلسکوپ هابل گرفته شده است و رزولیشون بالای آن(۱۰۲۴ در ۷۶۸)به شما این اجازه را می دهد که از این عکس به عنوان بکگراند کامپیوترتان استفاده کنید ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

+ نوشته شده در  پنجشنبه 21 آبان1388ساعت 12:23 بعد از ظهر  توسط سید احمد حسینی |  نظر بدهید

تصاویر هابل از فضا

سحابی سر اسب جهان فراتر از اینهاست تصویر هابل از انفجار ستارهای شگفت انگیز تلسکوپ فضایی هابل تصاویری از یک ستاره مخابره کرده است که انفجاری غیر عادی دارد. در دی ماه سال 1380 ، ستاره ای در صورت فلکی کم فروغ تک شاخ ، به ناگاه به درخششی معادل 600000 برابر خورشید رسید و رکورد درخشانترین ستاره کهکشان ما را از آن خود کرد. این ستاره که در فاصله 200 سال نوری از زمین قرار دارد، اندکی بعد به حالت اولیه و کم فروغ خود برگشت اما این اول ماجرا بود. هابل به شکار این ستاره رفت و جزییات بسیار ارزشمندی را از پدیده موسوم به پژواک نوری یا Light echo در اطراف این ستاره آشکار کرد. با کمک این پدیده و جزییاتی که به لطف هابل از این ستاره در اختیار داریم ، اخترشناسان خواهند توانست برای اولین بار و به شکل طبیعی ساختار گاز و غبار اطراف این ستاره غول پیکر را به شکل کامل و سه بعدی تهیه کنند. آخرین باری که مورد مشابهی در کهکشان ما اتفاق افتاد و نور پژواک یافته از بین توده های غباری که اطراف ستاره مادررا فراگرفته بودندبه زمین رسید سال 1936 میلادی بود، سالها پیش از آنکه هابل به کمک ما بیاید و بتوانیم درکی درست را نسبت به سرزمین هیچستان و غبار آلود محیط میان ستاره ای به دست آوریم. در مورد این ستاره که V838 Mon نامیده می شود نور حاصل از انفجار ستاره پس از آنکه از مبدا خود حرکتش را آغاز کرد به لایه های غباری که اطراف ستاره را در بر گرفته است برخورد می کند و باز تاب آن از این لایه های غبار با اختلاف فازی نسبت به نور اصلی که در اثر انفجار مستقیما به سمت ما آمده بود ، به زمین می رسد. بنابراین به دلیل این لختلاف فاز ما می توانیم در یک بازه زمانی طولانی تصویری حقیقی و سه بعدی از لایه ای غبار اطراف ستاره را به دست آوریم . این ستاره آن قدر درخشان است که می تواند لایه های غبار اطراف خود را روشن کند و بازتاب ایجاد شده به زمین برسد. وضوح تصاویر هابل به ما کمک می کند تا امکان تهیه این اسکن سه بعدی فراهم آید. انفجار V 838 Mon از جهاتی شبیه به یک انفجار نواختری متداول است.. در یک انفجار نواختری عادی یک ستاره معمولی هیدروژن خود را به سوی کوتوله سفید همدم خود روان می سازد . این انتقال جرم تا نجا ادامع می یابد که کوتوله سفید دیگر تحمل آن را نداشته و همانند یک بمب هیدروژنی عظیم منفجر شود و هسته ای با دمای چندصد هزار درجه از خود به جا گذارد. در مورد انفجار V838 Mon ستاره لایه های خخارجی خود را از دست نمی دهد بلکه به شکل غیر معمولی گسترش پیدا می کند آن قدر عظیم که شاید دمای سطح آن قابل مقایسه با دمای یک لامپ روشنایی باشد.این رفتار منحصر به فرد بسیار غیر معمول است و تیم تحقیقاتی این پروژه که رصدهای خود رازیر نظر هوارد بوند به انجام رسانده بودند، راهی مشکل را برای درک ماهیت واقعی این پدیده پیش رو دارند.به ویژه که همانطر که گفته شداین رفتار بر مبنای نظریه های موجود در خصوص انفجارهای نواختری قابل توضیح نیست.به ویژه که برخی از رفتارهای این ستاره مشابه ستاره های سالخورده و ناپایداری است که اصطلاحا متغیرهای انفجاری نامیده می شوند. ستارگانی که به گونه ای ناگهانی و غیر قابل پیش بینی درخشان می شوند.. ساختار دایره ای شکل این پژواک نوری هم اکنون قطری معادل دو برابرقطر ظاهری مشتری را در آسمان شب اشغال کرده است.اخترشناسان انتظار دارند گسترش این ستاره تا آنجا امتداد پیدا کند که آنها بتوانند دورترین ناحیه غبار این مجموعه را نیز رصد کنند و به این ترتیب اسکن سه بعدی آنها نیز تکمیل شود. بنابراین این ستاره در طول این دهه سوژه مناسبی برای رصدهای دقیق خواهد بود. تصویر تولد ستاره با تلسکوپ فضایی هابل ستارگان از دید هابل هابل علاوه بر توجه بر روی تصورات گیج کننده درباره مرگ ستارگان ، به تولد آنان نیز توجه می‌کند. تولد ستارگان در محلی از فضا که شامل ابرهای غباری بسیار غلیظ است انجام می‌گیرد. این فضا بنام "شیرخوارگاه ستاره" معروف است و محتوی عناصر لازم برای خلق یک ستاره می‌باشد. نیروی جاذبه موجود در درون این ابرها ، باعث می‌شود که ذرات متحرک ، به یکدیگر جذب شده و بصورت دایره وار به دور مدار مرکزی حرکت کنند. این ذرات ، تشکیل هسته‌ای می‌دهند که ستاره جدید در اطراف آن بوجود می‌آید. نیروی جاذبه ، مواد بیشتری جذب کرده و ستاره بزرگ می‌شود. عکسهای هابل نشان می‌دهد در همان حین که این ستارگان بزرگتر می‌شوند گازهای پر فشار را از خود دفع می‌کنند و بعضی از آنها گلوله‌های غلیظ گاز را با سرعتی بیشتر از 800 کیلومتر در ساعت آتش می‌زنند. جریانهای گازی تولید شده توسط ستارگان در حال مرگ که برای تشکیل توده گرد و غبار سیاره‌ای جمع شده‌اند، از مواد مشابهی تشکیل یافته‌اند. بعد از اینکه یک ستاره می‌میرد و گاهی نیز ، در هنگام مرگ ، توسط ستارگان دیگر که در حال رشد هستند بلعیده می‌شود و هم چنین ممکن است مواد سازنده آن برای تشکیل سیارات دیگر بکار رود. بیشتر مواد موجود روی زمین از این انفجارهای عظیم و از توده‌های گرد و غبار سیاره‌ای بدست آمده‌اند. توده‌های گرد و غبار سیاره‌ای بیش از یک قرن پیش توسط دانشمندانی که تلسکوپهای اولیه‌شان اشیاء سبز رنگی را نشان می‌داد و به تصور آنان شبیه سیاره اورانوس بود، کشف شد. البته تا کنون حدود یک هزار سیاره نام برده شده‌اند. شاهکار دیگری از هابل: کشف یکی از پرجرمترین خوشه های ستاره ای در کهکشان

عکسبرداری هوایی(Aerial Photography)

عکسبرداری هوایی دارای دو کاربرد است: کارتوگراف‌ها و نقشه کش‌ها، اندازه گیری‌های جزئیات را برای تهیه نقشه روی عکس هوایی انجام میدهند. مفسرین عکس‌های هوایی از آنها برای تعیین شرایط محیطی و کاربری زمین استفاده میکنند. اگر چه هم نقشه و هم عکس‌های هوایی دیدی مثل چشم پرنده، از زمین را نمایش میدهند ولی با این وجود عکس‌های هوایی نقشه نیستند. نقشه‌ها نمایش افقی سطح زمین بوده و از نظر جهات و هندسه(حداقل در محدوده‌هایی که یک جسم سه بعدی بصورت دوبعدی دیده می‌شود) دقیق می‌باشند. به عبارت دیگر عکس‌های هوایی نشانگر میزان بالایی از انحراف شعاعی می‌باشند. این انحراف، انحراف توپوگرافی بوده و تا زمانی که تصحیحات انجام نگیرد، اندازه‌گیری با عکس‌ها دقیق نخواهد بود. با این وجود عکس‌ها ابزاری قوی برای مطالعه پیرامون زمین هستند. چون بیشتر سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی می‌توانند این انحراف شعاعی را تصحیح کنند، عکس‌های هوایی عالیترین منبع اطلاعاتی برای بیشتر پروژه‌ها می‌باشند، خصوصا آنهایی که به داده‌های مکانی از یک منطقه در فواصل متناوب، در یک دوره طولانی نیاز دارند. همچنین کاربردهای خاص آنها شامل بررسی‌های کاربری زمین و تحلیل‌های بومی است.

برخی مشخصات و عناصر اصلی در تفسیر عکس‌های هوایی

مفسران تازه کار اغلب در مواجه با اولین عکس هوایی با اشکال مواجه می‌شوند. بطور کلی عکس‌های هوایی دارای سه تفاوت عمده با دیگر عکس‌ها می‌باشند: عکس‌ها از یک موقعیت هوایی (و ناآشنا) به تصویر کشیده شده‌اند. بیشتر مواقع، طول موج‌های مادون قرمز ثبت می‌شوند. عکس‌ها با مقیاسی گرفته می‌شوند که برای بیشتر مردم غیر عادی است.

1 )

2 )

3 )