فهرست و مشخصات کلی رودخانه های کشور

نام استان ردیف نام رودخانه مساحت حوضه آبخیز (کیلومترمربع) طول رودخانه (کیلومتر)‌ دبی متوسط (مترمکعب بر ثانیه) اصفهان 1 خوانسار 90 40 2 شورمبارکه 130 70 3 گازرگاه 105 45 4 مرغاب 90 40 5 زاینده رود 27100 405 1053 آذربایجان غربی 1 الند 781 53 2 زرینه رود 11850 302 1813 3 سیمینه رود 4000 173 574 4 قطور چای 8600 200 470 5 نازلوچای 1975 95 413 آذربایجان شرقی 1 آجی چای 7432 77 2 آیدوغموش 1500 132 183 3 ارس 39050 910 5700 4 اهرچای 3035 132 160 5 بالهارود 1643 75 6 صوفی چای 754 55 110 ایلام 1 چرداول 2522 203 2 چنگوله 1200 84 3 دره شهر 35 15 4 دویرج 1208 188 156 5 سیمره 6 کنجانچم 2400 90 7 کنگیر 1110 100 8 میمه 2800 145 مازندران 1 اترک 27546 214 2 بابلرود 1430 67/5 3 چالکرود 420/63 37 4 چالوس 555 50 5 خیرود 210 26 6 صفارود 140 21 7 تالار 2478 121 8 گرگانرود 10660 260 هرمزگان 1 جاماش 1048 118 2 جغین 3225 67/5 3 حاجی آباد 788 65 4 کل 39500 360 5 میناب 6900 240 چهار محال و بختیاری 1 ارمند کارون 9983 198/5 2 بازفت 2169 162/2 3 خرسان 8926 242 4 کیار 1520 105/1 بوشهر 1 دالکی 5800 170 444 2 شاهپور 3990 300 3 شورمبارکه 1500 70 4 مند 38550 685 1378 5 حله 10350 230 170 تهران 1 قمرود 14200 288 150 2 گلابدره 20 4 3 جاجرود 2600 140 253 4 کرج 2800 245 499 5 سولقان 33 88 خراسان 1 اترک 560 36 2 قره تیکان 871/94 58 3 کشف رود 16200 300 67 خوزستان 1 زهره 3096 140 2 دز 17813 510 3 کارون 60737 800 4 کرخه 43183 900 5 مارون 5375 422 6 هندیجان 13073 415 زنجان 1 شاهرود 848 44/5 2 قزل اوزن 50000 223 3 زنجانرود 4500 142 195 سمنان 1 حبله رود 3209 10 2 دامغان 1310 20 3 چشمه علی 65 سیتان و بلوچستان 1 سرباز 8910 212/5 2 کاجو 3750 475 3 ماشکید 16850 240 4 هیرمند 1390 2200 فارس 1 دالکی 5210 150 2 کر 16500 280 610 کردستان 1 قشلاق 19125 45 2 تلوار 38312 60 3 زریوار 15000 20 4 قزلجه سو 980 25 5 گاورود 215625 125 کرمان 1 آببخشاء 1123/6 57/5 2 آبدر 26/9 10 3 شور جیرفت 1297/5 79 4 هلیل 7600 350 لرستان 1 تیره و سیلاخور 2400 78/5 2 خرم آباد 1590 49/7 3 کشکان 9120 230/5 گیلان 1 سفیدرود 58250 765 2 آستاراچای 33 3 پلرود 2000 82 مرکزی 1 قره چای 9060 302 2 مزلقان 300 40 همدان 1 گاماسیاب 7770 270 یزد 1 آویج 201 30 2 ندوشن 1108 57 3 میانکوه 657 42/7

حوزه آبخیز دریای خزر

این حوزه آبخیز که مساحت آن به 173،300 کیلومتر مربع می‌رسد، دارای شیب زیاد بوده و بیشترین اختلاف ارتفاع حوزه آبخیز‌های کشور را که بالغ بر 5500 متر است، به خود اختصاص داده است. در این محدوده سیزده رودخانه با مساحت حوزه آبخیز بیش از هزار کلیومتر مربع وجود دارد که رودخانه‌های ارس، سفیدرود، هراز و اترک از نظر وسعت حوزه آبخیز و ویژگیهای اقلیمی و تداوم آبدهی متفاوت از حوزه دیگر می باشند. رودهای فوق  دارای حوزه آبخیز‌های کوهستانی وسیعی  هستند و پوشش گیاهی غالب آنها جنگلی است.

حوزه  خلیج فارس و دریای عمان
این حوزه آبخیز با مساحت 437،150 کیلومتر مربع یکی از پهناورترین حوزه آبخیز‌های ایران محسوب می‌گردد و رودخانه‌های غرب، جنوب غربی و جنوب زیرحوزه های  سرچشمه گرفته از کوههای زاگرس و بشاگرد و بلوچستان را در بر می‌گیرد.  جمعاً 29 رودخانه با مساحت  بیش از 1000 کیلومتر مربع در این زیرحوزه  وجود دارد که یا به درون کشور عراق جریان می‌یابند و پس از پیوستن به رودخانة دجله به خلیج فارس می‌ریزند و یا بطور مستقیم به خلیج مزبور و یا دریای عمان وارد می‌گردند. برخی ازبزگترین رودخانه‌های این حوزه آبخیز به ترتیب از شمال تا جنوب خاوری عبارتند از: سیروان، کرخه، کارون، جراحی، زهره، هله، موند، کل، میناب و سرباز.در باب اهمیت این زیرحوزه فقط به این نکته بسنده می شود که رودهای دشت خوزستان به تنهائی 30 درصد منابع آب کشور را دارا می باشند.

حوزه آبخیز دریاچه ارومیه
مساحت این حوزه دریاجه ارومیه  50،850 کیلومتر مربع است در این حوزه دریاجه ارومیه  هشت رودخانه با مساحت آبریز بیش از هزار کیلومتر مربع وجود دارد و زرینه‌رود بزرگترین و مهمترین آنها بشمار می‌آید.

حوزه آبخیز دریاچه نمک قممساحت حوزه دریاچة نمک قم 89،650 کیلومتر مربع است و بخش بسیار ناچیز و کوچکی از آن نیز به دریاچة حوض‌سلطان و کویر میغان و دشت جنوبی قزوین وارد می‌گردد. رودخانه‌های جاجرود، کرج، شور، قره‌چای و قمرود به این حوزه زهکشی می شوند در این محدوده شش رودخانه با مساحت بیش از هزار کیلومتر مربع وجود دارد که رودخانة شور و قره‌چای و قمرود بزرگترین آنها محسوب می‌شوند.

حوزه آبخیز اصفهان و سیرجان
 این حوزه  که از زیر حوزه ‌های کوچک باتلاق گاوخونی، کویر ابرکوه، شوره‌زار مروس و کویر سیرجان تشکیل یافته است، دارای 90،700 کیلومتر مربع مساحت است و زاینده‌رود بزرگترین رودخانة آن بشمار می‌آید. انتقال آب کارون از طریق تونل کوهرنگ به زاینده رود از وقایعی است که بر بیلان هیدرولوژیک این محدوده تاثیر دارد.

- حوضة نیریز یا بختگان
این حوزه  با مساحت 31،000 کیلومتر مربع از حوز‌های فرعی دریاچة کافتر، دریاچة بختگان و دریاچة مهارلو تشکیل شده و رودخانة کر مهمترین رود این منطقه محسوب می‌شود.

- حوزه آبخیز جازموریان
حوزه  جازموریان با مساحتی برابر 69،600 کیلومتر مربع در جنوب شرقی  ایران و بین رشته‌کوههای بشاگرد (در جنوب) و جبال بارز (در شمال) جای دارد و آبهای سطحی آن کلاً به هامون جزموریان می‌ریزد. در این حوضه پنج رودخانه با مساحت آبریز بیش از هزار کیلومتر مربع وجود دارد که هلیل‌رود بزرگترین آنهاست.

- حوزه دشت کویر
این حوزه که یکی  از  کم بارش ترین حوزه های کشور محسوب می شود از حوضه‌های کوچکتری چون کویر حاج علی‌قلی، کویر نمک و دشت گناباد تشکیل می‌یابد و مساحت آن به 227،400 کیلومتر مربع بالغ می‌گردد.. از رودخانه‌های قابل توجه این حوزه به حبله‌رود ( واقع در گرمسار) و کال‌شور جاجرم که یکی از طویل‌ترین رودخانه‌های ایران است، می‌توان اشاره نمود.

حوزه آبخیز کویر لوت
مساحت این حوزه که حوضة کویر لوت از زیرحوزه ‌های کوچک‌تری چون نمکزار طبس، دغ محمد‌آباد، کویر ساغند، شوره‌زارهای شمال خاوری شهرستان بافق و کویر سرجنگل تشکیل یافتهو یکی از کم‌باران‌ترین و خشک‌ترین حوضه‌های ایران است به199،000 کیلومتر مربع بالغ می‌گردد و از مهمترین رودخانه‌های آن که اغلب سیلابی و فصلی هستند می‌توان به رودخانة تهرود واقع در استان کرمان اشاره کرد.

حوزه  اردستان و یزد و کرمان
این حوزه که با مساحت 99،800 کیلومتر مربع یکی از خشک‌ترین و بی‌آب‌ترین حوضه‌های ایران بشمار می‌آید، از زیرحوزضه‌های کوچک‌تری چون دغ‌سرخ، کویر سیاه‌کو، کویر درانجیر، دشت جنوب خاوری یزد، شنزار کشکوئیه، دشت کویرات و شنزارهای جنوب کرمان تشکیل یافته است.
- حوضة صحرای قره‌قوم  
-مساحت این حوضه 43،550 کیلومتر مربع است و یکی از حوضه‌های کم‌بارش ایران محسوب می‌گردد. به همین دلیل حوزه آبخیز آن حالت سیلخیزی و رودها حالت فصلی دارند و رودهای کشف‌رود و جام‌رود از مهمترین آنها بشمار می‌آیند.

- حوزه هامون
این حوزه که در شرق کشور واقع گردیده است مساحتی برابر با 109،850 کیلومتر مربع داراست و از حوضه‌های کوچک‌تری چون نمکزار خواف، دغ‌ شکافته، دغ بالا، دغ پترگان، دغ توندی، دریاچة نمکزار، دریاچة هامون صابری، لورگ‌شتران، دریاچة هامون، هامون گودزره، دریاچة کرگی، هامون ماشکل و نمکزارکپ تشکیل یافته است. این حوزه نیز از جمله کم‌باران‌ترین و خشک‌ترین حوضه‌های ایران محسوب می‌شود و رودهای هیرمند و ماشکل مهمترین رودهای آن بشمار می‌آیند.

حوزه های آبخیز کشور ایران

1- حوزه آبخیز دریای خزر2- حوزه آبخیز خلیج فارس و دریای عمان
3-حوزه آبخیز دریاچه ارومیه 4- حوزه آبخیز دریاچه نمک قم
 5- حوزه آبخیز اصفهان و سیرجان 6- حوزه آبخیز نیریز یا بختگان 7- حوزه آبخیز جازموریان 8- حوزه آبخیز دشت کویر 9- حوزه آبخیز کویر لوت 10- حوزه آبخیز اردستان و یزد و کرمان
11- حوضة صحرای قره‌قوم
 12- حوزه آبخیز  هامون