کلیه فرایندهایی که به پیدایش سنگهای آذرین منتهی میشود ماگماتیسم نامیده میشود و شامل مراحل ذوب، جابجایی و انتقال، انجماد و حتی هضم است. این واژه، از کلمه ماگما مشتق شده و شامل کلیه سنگهایی است که ترکیب سیلیکاته دارند و از حالت مایع به انجماد رسیده‌اند.
ادامه مطلب ...ســنگهای اولترامافیک درسیسـتم رده بندی QAFPM سنگهایی هستند که بیش از 90 درصد سـازنده M دارند که M شـامل کانیهای مافیک ( آمفیبولها ، میکاها ، الیوین ها ، پیروکسـن ها و سـرپانتین ها) ، آپاتیت ، کانیــهای کربناته اولیه ، اکســیدهای آهن- تیتان ، گارنتها ، ملی لیت ،مونتی سلیت ، اســپینل ها ، ترویلیت ، عناصر ناتیف ، سـولفیدها و کانیهای فرعی از قبیل زیرکن است. اغلب پترولوژیست ها این تعریف را تغییر داده، این گروه را سـنگهایی می دانند که ضریب رنگی(یعنی مقدار M) آنها بیش از 70 باشد ( ویلی a1967) . در هر حال، توصیه میگردد که سنگهایی با مقدار M بیش از 70 را ملانوکرات بنامیم(مثلا گابروی ملانوکرات گابروئی است که مقدار M آن بین 70 تا 90 در نوسان است). بخش قابلتوجهی از سنگهای اولترامافیک، اصولاً از الیوین، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن تشکیل شدهاند. این سنگها را میتوان با استفاده از شکل مجدداً تقسیمبندی کرد.
* ملانوکرات یا سنگ های تیره رنگ سنگهایی هستند که بین 60 تا 90 درصد کانی های تیره دارند.
که به اســتثنای کوماتئیت های پریدوتیتی و بعضی از پیکریت ها ، سنگهای اولترامافیک تمام متبلور هستند و بدین ترتیب با استفاده از داده های مودال می توان آنها را براحتی در گروه سنگهای اولترامافیک دسته بندی نمود. اغلب سنگهای اولترامافیک اصولا از الیوین ، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن ساخته شده اند و با استفاده از شکل می توان آنـها را طبقه بندی کرد. پیروکسنیت ها که در قاعده این نمودار قرار می گیرند (مثل ارتوپیروکسـنیت ،و بستریت و کلینوپیروکســنیت) معمولا بیــش از 44 درصد 2 Sio دارند و بنابراین اولترامافیک هســتند و نه اولترابازیک. برعکس ، پریـدوتیت ها در وسـط این نمودار قرار می گیرند و معمولا کمتـر از 44 درصد Sio2دارند و از این رو هم اولترامافیک می باشــند و هم اولترابازیک . اغلب سـنگهای اولترامافیک دیگر از قبیل کـــربناتیت ها، هورنبلندیت ها ، کیمبرلیت ها ، ملیلیتیت ها ، ملیلیتولیت ها ، کوماتئیت های پریدوتیتی و پیکریت ها اولترابازیک هستند و ســرانجام بعضی از آلکالن اولترابازیک می باشـند و نه اولترامافیک . ژاکوپیرانژیت ها ( پیروکسنیت های نفلین دار) وسـنگهای ملیلیتی اولترامافیک در این میان استثناء هسـتند . یک گروه جالب دیگر از ســنگهای اولترامافیک اکلوژیت ها می باشند. ترکیب عناصر اصلی این سنگها مشـابه بازالت ها بوده ولی به علت تبلور آنها در شرایط فشار زیاد ، کانیهای اصلی آنها گارنت ( آلماندن- پیروپ) و پیروکسـن سدیک ( امفاسیت) است.
سنگ های اولترامافیک در سـری های سنگی بسیار متنوعی یافت می شوند. تصور بر این است که این گروه ، ترکیب اصلی سنگهای گوشـته و هسته زمین را تشکیل می دهند. به علاوه در برخی از ایالات سنگ شناسی مختلف ، در پوسته بیرون زدگی دارند. اغلب شهاب سنگها (مانند کندریتها و آهنی ها) و احتمالا اغلب شبه سیارات دارای ترکیب اولترامافیک می باشند. برای سـهولت در امر مطالعه این سنگها- که از نظر فراوانی، سن ، ترکیب ، توزیع و منشا بسیار متفاوتند - بهتر است آنها را به گروههای زیر تقسیم نمود:
الف) سنگهای گوشته و زینولیت های این سنگها.
ب) سنگهای هسته و شهاب سنگ های آهنی.
ج) شهاب سنگهای سنگی اولترامافیک و شبه سیارات.
د) پیکریت ها.
ه) کوماتئیت های پریدوتیتی.
و) مناطق اولترامافیک در توده های نفوذی لایه لایه.
ز) سنگهای اولترامافیک کف اقیانوس.
ح) توده های نفوذی اولترامافیک کوهزایی ( نوع آلپی).
ط) سنگهای اولترامافیک آلکالن.
ی) کیمبرلیت ها.
ک) کربناتیت ها.
ل) مجموعه های اولترامافیک واجد منطقه بندی (نوع آلاسکائی).
م) سنگهای اولترامافیک ( نوع آپینیت) وابسته به باتولیت های گرانیتی.
ن) سنگهای اولترامافیک مختلف غیر سیلیکاته.
ادامه مطلب ...